Hepatit A Nedir?
Hepatit A hastalığı, Hepatit A virüsünün yol açtığı iltihaplı bir karaciğer hastalığıdır. Bazı Hepatit A gerçekleri şu şekildedir:
- Hepatit A virüsü daha çok yasadışı uyuşturucu kullananlar, erkeklerle cinsel ilişkiye giren erkekler, Hepatit A hastalığı olan insanlarla yaşayanlar ya da gelişmemiş ülkelere (ki genelde Hepatit A hastalık oranı yüksek olur) seyahat edenler.
- Hepatit A hapşırma, öksürme gibi yollarla (cilt teması olmadan) bulaşmaz.
- Hepatit A, belirtileri, yorgunluk , mide rahatsızlığı, ateş , iştah azalması ve diyare gibi grip benzeri semptomları içerebilir. Daha ileri ki safhada ise koyu sarı renkli idrar ve sarılık görülür.
- Hepatit A kesin olarak kan testleri ile belirlenir. Çoğu semptomu başka hastalıklara benzer.
Hepatit A Nasıl Bulaşır?
Öncelikle bilmeniz gereken şey şu: Herkes Hepatit A olabilir. Genelde halk arasında sadece erkeklerle cinsel ilişkiye giren erkeklerin Hepatit A olma olasılığı düşünülmektedir. Her ne kadar doğru da olsa herkes potansiyel bir hasta konumunda olup aşağıdaki kişilerin Hepatit A olma olasılığı daha yüksektir.
- Gelişmemiş ülkelere seyahat edenler
- Aktif bir Hepatit A hastasıyla beraber yaşayanlar
- Özellikle yasadışı uyuşturucu kullananlar
- Enfekte olan biriyle cinsel ilişkiye girenler
- Enfekte olan bir kadından doğmuş olmak
Hepatit A Belirtileri Nelerdir?
Çoğu kişide özellikle ilk başlarda Hepatit A hastalığının semptomları görülmeyebilir. Ayrıca aşağıda bulunan bazı Hepatit A semptomları başka hastalıklarla da karıştırmak mümkündür.
- Yorgun Hissetmek
- Kaslarda Ağrı
- Mide Ağrıları
- Yüksek Ateş
- İştah Kaybı
- İshal Olmak
- Açık Renkli Dışkı
- Koyu Sarı Renkte İdrar
- Sarımtırak Gözler
- Deride Sarılık
Hepatit A belirtileri, virüsle temasa girdikten 2-7 hafta sonra ortaya çıkabilir. 6 yaşından küçük çocukların belirtileri olmayabilir. Genç çocuklarda ve yetişkinlerde genellikle hafif flulikev(grip benzeri) semptomları görülür. Sizde veya bir yakınınızda Hepatit A belirtileri varsa hemen bir doktora görünmeli.
Hepatit A Nasıl Teşhis Edilir?
Yukarıdaki belirtilere baktığınızda bir çok hastalıkta da benzer semptomların olabileceğini görebilirsiniz. Virütik bir hastalık olan Hepatit A için en iyi teşhis yöntemi kan testleridir. Doktor ofisinde ya da polikliniklerde vereceğiniz kan laboratuvarlarda test edilir ve Hepatit A olup olmadığı testler sonucu belli olur. Yani sadece yukarıdaki semptomları taşıyorsunuz diye ille de Hepatit A hastalığını taşıyorsunuz anlamına gelmez.
Hepatit A Nasıl Tedavi Edilir?
Hepatit A teşhisi ve tedavisi için ne kadar erken davranırsanız o kadar daha iyi olur. Bununla birlikte bazı insanlar ilk 6 aya kadar semptomları göstermeyebilir ve sonrasında semptomlar görünür. Bu durumda doktorlarınız semptomları hafifletmeye yönelik ilaç tedavisine başlayabilir. Unutmamanız gereken şey ise kesinlikle reçetesiz ve doktorun önermediği ilaçları almamanız gerektiğidir.
Hepatit A için belirlenen normal tedavi süresi 6 aydır. İlaç tedavisine başlanıldıktan sonraki ilk 6 ay boyunca sürekli kontrol yapmalısınız. Düzenli olarak doktorunuzla görüşüp kan testleri sonuçlarını değerlendirmesini isteyin. Eğer 6 ay sonra hala belirtiler devam ederse ya da 6 ay dolmadan belirtiler daha da kötüleşirse mutlaka doktorunuzla görüşmelisiniz.
Çok nadir vakalar dışında bir kere Hepatit A tedavisi olduğunuzda bir daha tedaviye ihtiyaç duymazsınız. Karşılaacağınız Hepatit A virüslerine karşı vücudunuz savaşmayı öğrenir. Yalnız tedavi sonucu tüm Hepatit hastalıklarından kurtulmuş ya da korunmuş olmazsınız. Diğer Hepatit hastalıklarına yakalanma riskleriniz hala vardır.
Hepatit A Aşısı ve Nasıl Önlenir?
Hepatit A Aşısı Hakkında
Hepatit A için aşı vardır ve bu hastalığa yakalanmanızı önlemektedir. Aşıların genel mantığı hastalığın çok az dozajda vücuda verilip vücudun onlarla savaşmasını öğretmektir. Hepatit A aşısı, vücudunuzdaki bağışıklık sisteminin Hepatit A virüsleri ile savaşmasını öğretir. Hepatit A aşısı iki kere yapılır. Bunlardan ilki 18. ayda ikincisi ise 24. ayda yapılmalıdır. Bunlar kesin kural olmamakla beraber olağanüstü bir durum olmadıkça bu zaman diliminden de sapılmamalıdır.
Kimler Hepatit A Aşısı Olmalı?
Çocuklar için standartlaşmış bir aşı olan Hepatit A sadece çocuklar için yapılmaz. Aşağıdaki gibi kişiler de Hepatit A aşısı olmalıdır.
- Diğer erkeklerle cinsel ilişki kuran erkekler.
- Yasadışı uyuşturucu kullanıcıları, hem enjeksiyon hem de enjeksiyonsuz.
- Uluslararası evlatlık edinmeden önce aileler ve bakıcılar.
- Kronik (ömür boyu) karaciğer hastalıkları olan insanlar.
- Hepatit A ile enfekte olmuş hayvanlarda veya hepatit A araştırma laboratuarında çalışan kişiler.
Kimler Hepatit A Aşısı Olmamalıdır?
- İlk Hepatit A aşısına karşı alerjik reaksiyon görülen bebeklerde ikinci doz yapılmamalı ya da bekletilmelidir.
- Herhangi bir aşıya karşı şiddetli alerjik reaksiyon gösteren kişiler aşı olmamalıdır.
- Hepatit A aşı zamanı gelmesine rağmen hafif ya da ağır hastalık geçiren kişiler aşı olmak için beklemelidir.
- Hamile olan kişiler Hepatit A aşısı olmadan önce mutlaka doktorlarla görüşmeli aşı kararı ona göre verilmelidir.
Hepatit A ve Beslenme
Hepatit A hastalığına yakalanmamak için bazı yiyeceklerden ve içeceklerden uzak durmanız gerekir. Bunlar;
- Oda sıcaklığında hazırlanan yemekler
- Çiğ veya tam pişmemiş yumurta
- Çiğ ve tam pişmemiş etler
- Kabuksuz ve çiğ meyveler
- Pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri
- Buzlu kuyu suyu
- Musluk ve Kuyu suyu ile yapılmış içecekler
Hepatit A ve Hijyen
- Ellerinizi sık sık yıkayınız
- Ellerinizi sabun ve su ile yıkayınız. Eğer sabun bulunmuyorsa yüksek alkol oranı içeren sıvılarla yıkayınız.
- Gözlerinize, ağzınıza veya burnunuza dokunsanız bile ellerinizin temiz olduğundan emin olmalısınız.
- Çatal, bıçak, bardak gibi kişisel yemek araçlarınızı hasta insanlarla paylaşmayınız.
- Hasta kişilerle yakın temasta bulunmaktan kaçının.
Hepatit A Virüsünün Görünme Olasılığı
